آریا بانو - با نزدیک شدن به فصل تابستان و در عین حال، تعطیلی مدارس، بسیاری از خانواده ها و والدین به دنبال راهکارهایی برای سرگرم کردن فرزندانشان هستند. یکی از راهکارهایی که برای این مسئله وجود دارد باغبانی کودکان است. کمک گرفتن از کودکان در نگهداری از گیاهان به شما کمک می کند که با یک تیر سه نشان بزنید؛ هم به فرزندتان در رشد و تکامل ذهنی کمک می کنید، هم تابستان لذت بخشی را برایشان به ارمغان می آورید و فضای سبز و گل و گیاه آپارتمانی خود را سر و سامان می دهید.
کودک و باغبانی
باغبانی و پرورش گل و گیاه یکی از لذت های زیبای زندگی و یکی از آسان‌ترین راه‎های ارتباط کودکان با طبیعت است. کودکانی که از نخستین سال‎های زندگی‎شان شاهد باغبانی پدر و مادرشان هستند و یا خود به کارهای باغبانی پرداخته‌اند از سلامت روانی بالاتری برخوردار هستند و در بزرگسالی نیز ارتباط مثبت‎تری با محیط برقرار می‌کنند. یکی از فواید طبیعت گردی برای کودک کاهش استرس و خستگی است. طبیعت گردی و همچنین باغبانی اثرات زیادی در کم شدن استرس و خستگی کودکان دارد.
تمامی افراد در هر سنی می‌توانند از باغبانی لذت می‌برند، اما کودکان از باغبانی لذت ویژه‌ای می‌برند. باغبانی در واقع یک فعالیت آموزشی است که جدا از بحث لذت‌بخش بودن، فواید بسیار ویژه‌ای برای کودکان دارد.
وجود گل و گیاه آپارتمانی و باغبانی در منزل فرصت ارتباط با طبیعت حتی در ابعاد کم و کوچکی را فراهم می کند که به نوبه خود می تواند در سلامت فکری و روحی افراد هم تاثیرگذار باشد. این مسئله در رابطه با کودکان هم به راحتی و یا حتی با درصد بالاتری وجود دارد.
باغبانی کودک نیاز به فضا و تجهیزات زیادی ندارد، والدین می‎توانند با خرید گلدانی، کودکان را تشویق به این کار کنند. البته والدین پس از تهیه فضای مناسب برای باغبانی، به کودکانشان چگونگی رشد و مراقبت از گیاهان را نیز بایستی آموزش دهند.
تحقیق دیگری که توسط محققان انجمن سلطنتی باغبانی (RHS) انجام شد نیز با تایید نتایج مطالعه قبلی نشان داد، کودکانی که در کار باغبانی مشارکت داشتند عملکرد بهتری در مدرسه داشتند و تمایل بیشتری به مصرف رژیم غذایی سالم داشتند.
به عقیده متخصصان، باغبانی یکی از حرفه‌هایی است که در آن هر پنج حس انسان به کار گرفته می‌شود و در نتیجه یکی از مفیدترین فعالیت‌ها برای کودکان است که باعث یادگیری پایه‎های علوم تجربی، هنر، ریاضی در آنان می‌شوند. کودکان از طریق تجربه، دانش زیادی درباره رشد گیاهان به دست می‌آورند. کودکانی که باغبانب میکنند بلوغ فکری‎شان نیز بیشتر از سایر همسالان خود خواهد بود.
تاثیر باغبانی بر کودکان

- رشد توانایی و مهارتهای کودک: باغبانی علاوه بر لذت‌بخش بودن، فواید بسیار زیادی برای کودکان دارد که در نهایت باعث رشد مهارت‌ها و ایجاد توانایی‌های جدیدی در کودکان می‌شود.
- منبعی برای آرامش کودک: یکی از نیازهای اساسی انسان آرامش است که درکاهش استرس و ارتباط بهتر افراد خانواده و کم شدن مشکلات آنها و اعتماد به نفس آنها تاثیر زیادی می‌گذارد. تعامل گل و گیاه برای کودک آرامش بخش بوده و تنش‌های او را خنثی می‌کند. و در کنار کاهش اضطراب در کودک، بنابراین باغبانی کودکان می تواند در افزایش اعتماد به نفس آنها هم تاثیر بسزایی داشته باشد.
- افزایش مهارتهای اجتماعی کودک: باغبانی فرصت مناسبی است که کودکان از انزوا درآمده و ضمن آشنایی با یک کار گروهی، یکی از مهارت های زندگی که همکاری با گروه و تعامل با دیگران است را بیاموزند.
- تقویت حس مسئولیت پذیری کودک: زمانی که مسئولیت رشد و نگهداری از گیاهان را به فرزندانتان می سپارید به آنها مسئولیت پذیری را یاد می دهید.
- افزایش تمرکز کودک: ارتباط با خاک و برگ می تواند به فرزند شما در افزایش تمرکز و هوشیاری اش هم کمک کند.
- قدرت درک و فهم: هنگامی که کودکان از گیاهان خود مراقبت می‌کنند با رابطه علت و معلولی موجود در چرخه رشد و حیات گیاهان آشنا می‌شوند و این باعث رشد قدرت درک و فهم آنها می‌شود. آنها یاد می‌گیرند که چگونه زنبورها به شکوفا شدن گل‌ها کمک می‌کنند رابطه بین زندگی گیاه و آب، نور و خاک را در می‌یابند و درک می‌کنند که چگونه وجود علف‌های هرز مانع رشد گیاهانشان هست.

اصول آموزش باغبانی به کودکان
با کودک خود درباره گیاهان گلدار صحبت کنید و مراحل بوجود آمدن گل را بیاموزید. بهتر است در ابتدا به کودک خود، مرحله پراکندن دانه توسط گیاه را شرح دهید. به او توضیح دهید که گیاه، از یک دانه کوچک بوجود می‌آید و در همان دانه کوچک تمامی اجزای گیاه به‌ صورت نابالغ قرار دارد. 
توضیح دهید که ساقه و برگ‌ها درون دانه قرار دارند که به‌تدریج رشد می‌کنند. به فرزندتان بیاموزید که پراکندن و کاشت دانه می‌تواند به طرق مختلف، از قبیل آب، حیوانات،باد، پرتاب کردن دانه توسط گیاه و روی زمین اتفاق بیفتد. هنگامی که این دانه‌ها درون خاک قرار گیرد، جوانه می‌زنند و به آرامی رشد می‌کنند.
در مرحله بعد به او توضیح دهید که اولین جوانه کوچکی که از خاک خارج می‌شود یک بذر است که دارای ساقه بسیار ظریف و شکننده‌، همراه با تعداد کمی برگ می‌باشد. عامل رشد این بذر نور خورشید و آب است که به‌تدریج رشد می‌کند و بزرگ می‌شود. ساقه و ریشه قوی بوجود می‌آید و برگ‌های بیش‌تری روی گیاه نمایان می‌گردد.
با کودک خود درباره گیاهان گلدار صحبت کنید و مراحل بوجود آمدن گل را بیاموزید که پس از رشد کامل گیاه گل‌ها شکوفه می‌زنند. توضیح دهید که رنگ و بوی گل‌ها مختلف است و به آن‌ها در عمل گرده‌ افشانی کمک می‌کند و پس از گرده‌افشانی تولید دانه آغاز خواهد شد.
بوجود آمدن و تولید دانه‌های جدید، مرحله بعدی رشد یک گیاه می‌باشد و این چرخه دوباره ادامه پیدا کرده و زمانی که دانه‌های جدید آماده بودند، دوباره به طبیعت بازمی‌گردند تا گیاهان تازه‌ای رشد کنند.
گیاهان مناسبی را برای پرورش انتخاب کنید
برای این‌که شانس موفقیت بچه‌ها را بالا ببرید، گیاهانی را انتخاب کنید که راحت‌تر رشد می‌کنند، مثلا می‌توانید از تربچه، هویج و کاهو استفاده کنید. دانه‌هایی را انتخاب کنید که برای انگشتان کوچولوی فرزندتان اندازه مناسب داشته باشند. تخم آفتاب‌گردان، دانه گل لادن، نخود و لوبیا برای شما مناسب‌ترند.
راهکارهایی برای تشویق کودکان به باغبانی
- همراهی والدین، مشوقی برای کودکان، جهت شروع و ادامه کار می‌باشد. 
- کودکان را در باغبانی محدود ننموده و اجازه دهید خلاقیتشان در این زمینه نیز شکوفا شود.
- به یاد داشته باشید که در وعده‎های غذایی، از سبزیجاتی که خود کاشته‌اند و مورد علاقه‌شان می‌باشد، استفاده کنیم.
- کودکانتان می‌توانند گلدان‌های گلی که پرورش داده‎اند را در مناسبت‌های مختلف به دوستان خود هدیه دهند. با این کارها آنان احساس خود ارزشمندی فراوانی پیدا می‌کنند.
گردآوری: بخش کودکان بیتوته